Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün madeni paralar hakkında yaptığı açıklama gündem oldu.
Madeni parada artan maliyetlerin ardından üretimde kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranlarını değiştirildiği açıklandı. Değişiklik nedeniyle paraların ağırlıkları da değişti ve 1 lira, 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı.
1 TL’NİN GRAMAJI DEĞİŞTİ
1 liranın gramajının değişmesi madeni paraların ağırlığına göre hassas bir şekilde ayarlanıp çalışan otomatları etkiledi. Metal parayla çalışan otomatların gramajı düşmüş 1 TL'leri para üstü olarak verdiği ancak parayı tanımlayamadığı görüldü. 1 TL'nin ağırlığının değişmesi nedeniyle binlerce otomat yeniden ayarlandı.
BİR YILDA 600 MİLYON TL KAYIP
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, paranın gramajını yüzde 20 düşürdüklerini belirterek, “1 buçuk milyar adet ile 950 milyon adet arasında yıllık metal para üretiyoruz. Bizim bu üretmiş olduğumuz metal paralardan devletin son 2022 yılında 600 milyon TL bir kaybı söz konusuydu. 1 milyar 250 milyon adet ürettiğimiz paradan dolayı onun alım gücüne göre, maliyetleri 600 milyon lira daha fazlaydı. Devletin bu kaybını önlemek maksadıyla alaşımla ve içerisindeki madeni alaşımlarla oynayarak fiyatları normale çektik. Şu an maliyetleri kurtardık aslında. Yapılmış olan işlem budur” ifadelerini kullandı.
OTOMAT ŞİRKETLERİ ŞİKAYETÇİ
Bazı otomat şirketlerinin konudan habersiz olduğu ve şikayetçi olduğu sözlerine ise Şahin, “Otomatlarla alakalı olarak, parayı çıkartmaya karar verdiğimiz zaman Merkez Bankası'yla birlikte çalışıyoruz. Üretmiş olduğumuz örnekleri Merkez Bankası'na gönderiyoruz, onlar da tüm bankalara gönderiyorlar. Bankaların bankamatiklerinde böyle bir sıkıntı yok. Otomatlarla alakalı olarak ise zaten otomat üreticilerine de Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor, 'Bundan sonraki otomatlarınızı ve mevcut otomatlarınızı buna göre düzenleyin' diyor. Şayet bunlar düzenlememişse doğal olarak böyle sıkıntı yaşanabilir çünkü inceliğe ve ağırlığa hassas metaller bunlar” şeklinde cevap verdi.
‘BİR BUÇUK AYDIR OTOMATLARDA SORUN OLUYOR’
Madeni parada yapılan gramaj değişikliğinin bildirilmediğini belirten Çelikol, "Bilgi gelmediği için de biz bu paraları Darphane'den aldık, otomatlarımıza koyduk. Otomatlar para iadesi yapıyor ama tekrar geri almıyor. Bundan dolayı halktan çok büyük tepki aldık. 'Sahte para mı veriyorsunuz?' diyorlardı. Yaklaşık 1 buçuk aydan beri bu sıkıntıyla karşı karşıyayız. Hatta otomatlarımızın üzerine 'Bu otomatı kullanmayın, sahte para veriyor' diye yazmışlar. Biz bu otomatlarımızın olduğu yerdeki amirlerle konuştuk, durumun böyle olmadığını, Darphane'nin para bastığını belirttik” dedi.
İstanbul Haber Ajansı
