Ne zaman bir konuşma için davet edilsem ,talebeler ile sıcak sohbeti ,sataşmayı, dolayısıyla onlardan öğrenmeyi severim.
Büyük anfide kalabalık dinleyicilere soruyorum;
''Türklerin gen yapısı” hangi mesleğe uygundur ?
Bazılarının yüzündeki ifade ; bu soru nerden çıktı , çalışmadığımız yerden sordun der gibi,
ancak , onlar beni ters köşeye yatırıyorlar, gençlerin çoğunluğu istemeyerek de olsa, cevaplıyor; ''askerliğe uygundur” !
Kabul edilmesi zor gerçek ile ''yüzleşmem'' meslekteki orta yaşlarımda daha belirgin hale geldi.
Dünyanın bir çok ülkesi ve özellikle batıdaki şirketler ile başlayan deniz ticareti ilişkilerimiz
herkesin baktığı yerden bakmayı sevmeyen tutkulu ,iştahlı deniz tüccarına işe yarayacak bir şeyler öğretmiş olabilir!
İsviçre’de şirin küçük bir kasabadayız, dar kavisli sokaklardan geçerek tırmandığımız kasaba yamacında, mahzenden bozma
sade döşenmiş bir ofis , Latin Amerika’dan coffe ve Afrika’da Cocoa Ticareti yapan tüccarımız ile toplantı sonrası sohbet ediyoruz ..
Misafiri olduğumuz trader (tüccar Matteo )aynı zamanda iyi bir sporcu, gülümseyen ve rahatlık yansıtan ruh haliyle bizlere yakın alaka gösteriyor.
Matteo ortağı ile birlikte çalışıyor , birde işleri kolaylaştıran asistan sekreteri var.
Bu üç kişilik tüccar grubu gecen yıl 35 milyon Euro ciro yapmış .
Matteo’ a soruyorum ; nasıl başladın bu işe?
Samimi , heyecanlı ve yalın anlatıyor ; 19 yaşındaydım , aileden tanıdığımız vasıtasıyla ile Nestle’de ofis boy olarak
işe başladım başladım,
bir süre sonra müdürüm Peru 'da çalışmamı istedi , tereddütsüz kabul ettim.
3 yıl Peru’da çalıştım , Matteo’u can kulağı ile dinliyorum,
Matteo ,21 yaşındayken, ailesinden kopuyor, terk edebiliyor.! Genç Matteo, zorlu Peru yıllarında
geleceğin tüccarı evinin kalabalık ve sıcak ortamını özlüyor ; sabah uyandığında , yegane koruyucusu annesinin sesi yok,
kahvaltımızı hazırlayan yok, ‘ anneeee gec kalıyorum ; gömleğimi ütüler misin ?’ diyemiyoruz.
Genç tüccar adayı ;risk alıyor ve terk ediyor ,alışa geldiği rehaveti-yaşam konforunu terk edebiliyor ; zor iş..!
Aklı ve vücudu şaşırtıyor ..
Matteo, kıyıdan oldukça uzakta ,gerçek olan hayatın kendisi ile erken yüzleşiyor,
hatalar yapıyor ama sonunda bağımsız problem çözme becerisi kazanıyor.!
Peru’da 21 yaşında olmak nasıl bir duygu ? muhakkak ki bilenlerimiz vardır ; bana yazabilirler bu satırlarda paylaşabiliriz.
Genç tüccar aday Matteo anlatıyor ; Peru’dan sonra Gana (BATI AFRİCA ) da 5 yıl çalıştım.
Başka bir kültür de yaşamayı öğrendim ,yapacak bir şey yok.
Görevimi iyi yapmak zorundaydım kime ağlayabilirim ki ,geri dönmek pes etmek bana yakışmazdı!
Orada yardım almadan inisiyatif kullanma ve sonuç odaklı çalışmayı öğrendim diyor.
eiji toyata; zorda kalan öğrenir diyor ; (Toyata Kültürü - Jeffrey k.liker )
Bugün , Matteo 36 yaşında, dünyanın en geniş Cocoa plantasyonlarının bulunduğu , Ahana ve fildişinde üretilen yaklaşım 3 milyon ton
Cocoa’nun seperasyonunu biliyor, yüksek verimli Cocoa çekirdeğindeki küflü tane , bitter kalite oranı sıralamasını yapabiliyor,
işini severek yapıyor iyi kazanıyor, mütevazi sıradan insanlar gibi yaşıyor , öğlen aralıklarında kayak yapıyor.
Afrika’ya ,Güney Amerika ülkelerine seyahatler yapıyor. Ülkemizin de içinde olduğu müşteri portföyüne, yumuşak emtia (Soft Commodıty ) satıyor.
Eyy yazar efendi , bu topraklar da Mathew benzeri tüccarlar ve denizciler olmadı mı ?
diye sorduğunuzu biliyorum ,olmaz olur mu ?
Takdir ile izlediğim ve iş yaptığım bir başka girişimci den, geleneksel tarzı ''terket' cesareti gösteren bizden bir broker hanım efendiden bahsedebiliriz; üstelik o 'da 21 yaşında başlamış mesleğine. Günün her anında heyecanlı ve meşgul iş kadını, hareket halinde olmak ve her şeye olumlu bakmak genlerinde var , bir arkadaşımdan söz ediyorum.; Meltem Süloğlu (aydın) (pelikan) yoğun tempoda götürdüğü iş hayatında zaman ayırıyor, konuşuyoruz ;
Karadeniz’in kıyıcığında doğuyor, Ordulu avukat baba ve fındık yetiştirici anne, mütevazi, sıcacık sevgi dolu yuvada büyüyor meltem,
sevgilerini sınırsız paylaşan bir aileden geliyor.
Mutlu çocukluk ve lise yıllarından sonra, İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği Bölümü’nü kazanıyor ve severek okuyor, bitiriyor.
Meltem, Ordu’da doğa ile iç içe büyümek benim en büyük öğretmenim oldu , diye anlatıyor.
İstanbul’daki İTÜ yıllarından sonra bir çok arkadaşı Amerika’ya giderken, o tersaneci bir arkadaşından ilk bilgilerini aldığı,
denizcilik - brokerlik mesleğine yöneliyor , ver elini Londra...
Adeta kapı kapı dolaşarak iş arıyor ,umudunun azaldığı oluyor, pes etmek yok , broker olmak istiyor ...ısrarla broker.
Neden başka meslek değil diye soruyorum;
Mehmetciğim , bütün hücrelerimle ship broker olmak istiyordum ve Allah bana yardım etmiş ,iyi ki broker olmuşum; broker dünyayı diğer insanlara kıyasla daha geniş perspektiften izler ,bir çok ticari gelişmeyi daha erken duyar, piyasanın içindedir ve broker çabuk olgunlaşır ,seri karar verir
sezgisi yüksek olur ,herkes ile iş geliştirir ,erdemli ve cesur bir misyonu vardır !
Hareket eden dinamik bir meslektir ,gündemi belirler ,cesaret ve tutku gerektirir diye özetliyor.
Meltem hanım Londra’daki ilk yıllarında bir yandan İngilizcesini geliştiriyor ,bir yandan akşamları sözleşmeler çalışıyor,
aldığı 45 paund haftalık ise oda parasını ancak ödeyebiliyor.
Yüzünde olumlu iyimser anne bakışı ile yaşadığı zorlukları anlatırken sanki o günleri yaşıyor..
Günün her saati öğrenme iştahı ile sorgulayan bu genç hanım efendi ,kendisini yetiştiren müdürlerine ( hocalarına) teşekkür ediyor; doğru zamanda doğru insanlar ile karşılaştım diyor. İngiltere’deki hayata tutunma mücadelesinde , Peter Taylor ,Michael Drayton ve Tony Foster beni gerçekten zorladılar ancak şanslıydım onlara rastladım.
Gülüşüyoruz (hocaların ikisi de eski denizci kurt )..!
Meltem'in, atak, cesur ve çabuk kavrayışını şaşkınlıkla izliyorlar adeta hızına yetişemiyorlar.
İştahlı , tutku ile sarıldığı mesleğini rüyalarında görüyor, türlü ölçekte gemiler ve değişik formatlı satış sözleşmeleri öğreniyor.
Meltem hanım, günümüzde de farklı, sıra dışı iş yapma teknikleri kullanan ve etik ticari ahlaka çok önem veren bir dostum.
Ülkemize milyonlarca dolar döviz kazandıracak işler geliştirmeye devam ediyor .
Meksika devlet şirketi ile geliştirdiği (Pemex )ülkemize tamir bakım için getirdiği petrol platformu konusu bizi gururlandırıyor.
Bu konuda kıran tersanesine ve özellikle Murat Kıran’a ayrı teşekkür ediyor.
Kadim sözlerdendir ; acı yoksa -kazanç yok ..(no pain - no gain)
Meltem hanım, mesleğinde hayat buluyor ve adlarını söylerken bile gözlerinin parladığı iki yavrusuna annelik yaparken ,onların ilk öğretici modelliğini de üstleniyor.
Bizlerde ; ışıltılı bakan genç deniz tüccarı adaylarımıza ne bırakabiliriz ki bir kaç iyi rol modelden başka ?
Sabır göstererek ,sorgulayan akıl ile; doğru bilgiyi-yanlış olandan ayırabilen, gençlerimiz;
John Harvard okulunun başarı metodlarından ''terket' meye hazırlar mı onu göreceğiz.!
Uzak ülkelerde risk alarak, iş geliştiren ticari savaşlarda aldığı yaraları, kendisi sarabilen tüccarlarımız çoğalıyor .
Bulunduğumuz, sığ sularda ,küresel rekabetin hiç farkında olamadan kapımıza dayanması başka çıkış yolu bırakmıyor.
Tacir Matteo ve mesleğine aşık broker Meltem hanım gibi,
durağanlığı harekete dönüştüren, dayanıklı, vizyonerlerin çoğaldığını görebiliyoruz.
Gayretliyiz ve çalışıyoruz..
Yeterlimi?
Charles Handy; ''Gayret yetmez yüce bir misyon , metafizik kavrayış lazım''! diyor.
(Ruhun Arayışı ,Charles Handy (Harvard Review )
Neredeyse doğuştan imtiyazlı ,devlet ana koruması ile suni büyümüş deniz tüccarlarımızı;
uzak coğrafyalarda yılgınlık göstermeden , ayakta kalabilme hünerler ve rekabetçi Strategy'ler geliştirmeleri
''terket'' meyi öğrenebilmemize bağlı !!
Nasıl acaba ..? eeee danışmanlarımız nasıl kazanacak !
Ozanımız ,terket metodunu erken kavramış ,tüccarları ile meşhur develiden sesleniyor;
-
Kalbini geniş tut sıkma Seyrani
Rıza-i Bariden çıkma Seyrani
Gönül Beytullah’tır yıkma Seyrani
Elinden gelir ise imaret eyle
--
Kalın sağlıcakla
