Küçük esnaf güvendikleri müşterilerin ödeme problemi yaşatması ve alışveriş merkezleriyle rekabet edemeyecek hale gelmeleri sebebiyle zarara sürükleniyor.
Eskişehir'de 50 yılı aşkın süredir ticaret yapan esnaf İsmail Akçakıl, tüketim sektörünün gelişerek değişmesi, şehirlerdeki alışveriş merkezlerinin artması ve internet uygulamalarının çoğalması sebebiyle küçük esnafın zor durumlarda kaldığını söyledi. Halı ve kilim satarak ticaret yapan babasının yanında 10 yaşında ticareti öğrenmeye başladığını dile getiren Akçakıl, "Ticaretin boyutu değişti, artık küçük esnafların soyu tükenmek üzere. Her şehirde büyük alışveriş merkezleri açıldı ve internet üzerinden satış yöntemleri gelişti. Özellikle internet satışlarının yaygınlaşması ve cirolarının her yıl artması küçük esnafların satışlarını çok etkiledi. Bu sebeple küçük esnaflar alışveriş merkezleri ve internet uygulamaları ile rekabet etmekte zorlanıyor. Düşünecek olursak, dükkân sahibi olmayan, gideri çok olan ve yeni kurulmuş küçük esnafların bu rekabete dayanabilmesi mümkün değil. Ancak uzun yıllardır bu işi yapan, 30 ila 40 yıl civarında ticaretle uğraşan esnaflar gidişata ayak uydurmaya çalışıyor, çağa ayak uyduramayanlar ise köyü bir son yaşayıp batmaya mahkûm oluyor. Biz eski esnaf olduğumuz için müşterilerimizden kaynaklanan bir hareketlilikle ticaretimizi devam ettiriyoruz ama dediğim gibi çağa ayak uydurma konusunda biraz geri kaldık. " dedi.
"Rızkın 10'da 9'u ticarettir 1 tanesi de cesarettir"
Küçük esnafların ticaret hayatında sektöre devam edebilmek için müşterilere kolaylık sağlandığına değinen İsmail Akçakıl, senetli ve taksitli alışveriş imkânı sağladıklarını ve müşteri devamlılığını sürdürmeye çalıştıklarını belirtti. Bazı kötü niyetli vatandaşların iyi niyet sergileyen esnafları suiistimal ettiğini ve onları iflas etmeye kadar sürüklediğini dile getiren Akçakıl, "Peygamber Efendimizin Hadis-i Şerifine istinaden şunu söyleyebilirim, ticaret güzel bir şeydir, rızkın onda dokuzu ticarettir, bir tanesi de cesarettir. Ticareti yaparken cesaret gösteriyoruz. Fakat bizi yoran, sinir hastası eden ve hayatımızdan bezdiren en büyük etmen; malımızı güvenerek verip, taksitle satış yapıp, paramızı alamadığımız hatta bizi dolandırmaya çalışan bazı kötü niyetli müşteriler. Bu dolandırıcılar yüzünden iflas edenleri, iflasın eşiğine gelenleri ve bize yaşattıkları zor durumlar için ticaretten soğudum. Bizim sektörümüzde taksitli ve senetli satış çok olduğu için bazen tahsilatta sıkıntı yaşıyoruz. Geciken ödemeler küçük esnafın işlerinin aksamasına, borcunu ödeyememesine ve sermayesinin erimesine sebep oluyor. Taksitle ürün verdiğimiz zaman borcunu ödemeyip dolandırmaya çalışanlar ve borç vadesi geldiği halde aylarca ödeme yapmayanlar zaten zor durumda olan küçük esnafı daha da zor durumda bırakıyor. Hal böyle olunca bu çürük insanlar yüzünden dürüst insanlar da mağdur oluyor. Ben dolandırıldığımda sermayemi kaptırarak mağdur oluyorum ve belki de iflasın eşiğine geliyorum, herkese taksitli satış yapmamaya başlıyorum ve bu sefer de dürüst insanlar piyasadan taksitle alışveriş yapamadığı için mağdur oluyor" şeklinde konuştu.
"Küçük esnafın internet satışı yapması çok riskli"
İnternet uygulamaları üzerinden satış yapmanın tüketiciye büyük fayda sağladığının altını çizen Akçakıl, bu durumun küçük esnaf için çok riskli olduğunu kaydetti. Akçakıl, küçük esnafın internet satışı hakkında şöyle konuştu;
"İnternet üzerinden yoğun satış yapamıyoruz çünkü bazı korkularımız var. Bilindiği gibi müşterilerin meşru sebepleri olmadan ürünü 10 gün içerisinde iade etme hakkı var. Bazen bir ürünü birkaç gün kullanıp "beğenmedim" dediği zaman geri almak zorunda kalıyoruz, ama ürün kullanıldığı için bir daha satamıyoruz. Bu yasadan kaynaklanan konu bize biraz tedirginlik verdiği için biz internet satışlarına pek başlamadık. Çünkü bu olay artarda olursa iade edilmiş ürünler yüzünden elimizde bir yığılma olabilir. Yüz yüze daha sağlıklı ticaret yapıyoruz, çünkü burada müşteri görerek aldığı zaman ürünü keyfi olarak iade etme hakkına sahip olmuyor. Bir kusuru ya da hatası olan ürünleri elbette geri alıyoruz ama bu da çok olan bir şey değil. Bu sebeple dükkânımızda satış yapmaya devam ediyoruz. Müşteriler için küçük esnaftan mal almak da güzel oluyor çünkü kolaylık sağlıyoruz. Taksit ve senet hizmetinin yanı sıra bazen sırf onları geri çevirmemek için üründen kar payını bile kısıyoruz. Örneğin 150 liraya bir ürün alacakken cüzi miktarda eksiği varsa olmaz demiyoruz. Alışveriş merkezinden ya da internetten alışveriş yapınca kuruşu kuruşuna ödemek zorunda kalınıyor. Bu durumlar göz önüne alındığında tüketicinin, küçük esnafın kendilerine verdiği bu imkânı takdir etmesini ve onları desteklemeleri gerektiğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
